به گزارش مرکز خبر حوزه، حجت الاسلام و المسلمین یعقوب نژاد، امروز در دیدار مدیران و اعضای هیات علمی مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی با حضرت آیت الله علوی گرگانی با بیان این که این مرکز از موسسات وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی است، گفت: این مرکز به صورت رسمی کار خود را از سال 84 آغاز کرد و علت تاسیس آن توسط دفتر تبلیغات، به دلیل پیشینه فعالیتهای مربوط به حوزه اطلاع رسانی در بخش دین بود؛ چون قبلا در این زمینه کارهایی انجام شده بود از طرف هیأت مدیره تصمیم بر تشکیل این مرکز گرفته شد.
رییس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی ادامه داد: در واقع دلیل اصلی تاسیس مرکز، ایجاد زیرساختهایی برای فعالیتهای مرتبط با بحث IT و اطلاع رسانی بود که با ادغام دو بخش اطلاع رسانی و IT فعالیتهای دو بخش به این مرکز منتقل شد.
وی اضافه کرد: با کنکاش‌هایی که در زمینه نحوه تدوین اصطلاحنامهها انجام دادیم متوجه شدیم در زبان فارسی اصطلاحنامه ای وجود ندارد و اگر هم باشد، ترجمه ای هستند که به حوزه دین ارتباطی ندارند.
حجت الاسلام یعقوب نژاد تصریح کرد: «اصطلاحنامه» از کارها و فعالیتهای پرسابقه دفتر تبلیغات به شمار می‌رود که متولی آن مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی است و از سال 1371 آغاز شده است و قبلا از آن در فاصله سالهای 76-78 نمایه سازی در حوزه علمیه قم و در دفتر تبلیغات این مرکز انجام شد.
رییس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی خاطرنشان کرد: در این مرکز بیشتر نمایه سازی مجلات و نشریات و روزنامه‌ها با توجه به اطلاعات مذهبی صورت می‌گرفت؛ البته در کنار آن به مباحث اجتماعی و سیاسی هم پرداخته می‌شد و بعد از نمایه سازی بحث اصطلاحنامهها مطرح شد و علت اصلی سوق به سمت اصطلاحنامه، انسجام بخشیدن به نمایه سازی بود تا موضوعات و اطلاعات از نظم خاصی برخوردار شود.
وی افزود: با کنکاش‌هایی که در زمینه نحوه تدوین اصطلاحنامهها انجام دادیم متوجه شدیم در زبان فارسی اصطلاحنامه ای وجود ندارد و اگر هم باشد، ترجمه ای هستند که به حوزه دین ارتباطی ندارند.
حجت الاسلام والمسلمین یعقوب نژاد ادامه داد: بنابراین مقدمه اصطلاحنامههای سازمان یونسکو و اصطلاحنامه اریک با عنوان تزاروس تعلیم و تربیت ترجمه شد و طی جلسات و مشورت با اساتید این رشته، هسته ای علمی متشکل از اساتید و صاحب نظران حوزوی دانشگاهی تشکیل دادیم تا مقدمات تدوین اصطلاحنامه آماده شود.
وی اضافه کرد: با تهیه دستنامه ای ویژه، در واقع اصول تدوین یک اصطلاحنامه در حوزه علوم اسلامی به دست آمد و از سال 71 به بعد با توجه به اصول و قواعد شناخته شده در حوزه اصطلاحنامه انجام شد و شاید همین امر موجب شده است که اصطلاحنامههای تدوین شده مرکز هم اکنون قابل رقابت با کارهای مشابه است.
رییس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی گفت: تاکنون هیچ یک از کشورهای اسلامی در زمینه اصطلاحنامههای اسلامی اقدام نکرده و اولین بار این کار در شهر قم صورت گرفته است.
وی تصریح کرد: ابتدا کار را در حوزه‌هایی آغاز کردیم که می‌دانستیم کسی در این حوزه‌ها فعالیتی نکرده و بالطبع ادعایی نیز نمی تواند داشته باشد و به همین دلیل به سراغ «علوم قرآن»رفتیم که این کار در سال 76 در یک جلد و با بیش از 4000 اصطلاح با مراجعه به 200 منبع منتشر شد و اولین اثر مرکز بشمار می‌رود.
بر اساس گزارش روابط‌عمومی، دفتر تبلیغات وی افزود: از دیگر اصطلاحنامهها می‌توان به «فلسفه اسلامی» در 2جلد با حدود 21هزار اصطلاح، «اصطلاحنامه اصول فقه» در یک جلد با5هزار اصطلاح، «اصطلاحنامه منطق» در یک جلد با4هزار اصطلاح، «اصطلاحنامه کلام اسلامی» در دو جلد با 15هزار اصطلاح، «اصطلاحنامه اخلاق» با 5هزار اصطلاح اشاره کرد و هم اکنون در بازار تحقیق و پژوهش موجود است و در اختیار محققان و کسانی که می‌خواهند در باب نمایه سازی از این ابزار استفاده کنند، قرار دارد.
رئیس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی در بخش دیگری از صحبت‌های خود به موضوع فرهنگ‌نامه‌ها، پرداخت و گفت: فعالیت دوم مرکز، فرهنگ‌نامه‌ها است و در این خصوص لازم است بگویم، در تدوین اصطلاحنامهها باید یک برگه مستند از اصطلاح وجود داشته باشد تا روابطی که به تصویب شورای علمی اصطلاحنامه می‌رسد در آن درج شود.
وی افزود: آدرس اصطلاح در برگه مستند قید می‌شود که در صورت رجوع به این برگه استناد شود و ما تلاش کردیم برگه‌های مستند بر اساس اطلاعات جمع آوری شده را به صورت فرهنگنامه علوم اسلامی آماده کنیم.
حجت الاسلام یعقوب نژاد اضافه کرد: بنابراین در راستای اصطلاحنامهها، فرهنگ‌نامه‌ها هم آماده خواهد شد و با این کار، با یکی از مشکلات فرهنگنامه نویسی که انتخاب مدخل‌ها و پرونده مدخل‌ها بود، روبرو نشدیم و چون این مشکل با وجود اصطلاحنامه قابل حل بود و ما هر مرحله را آماده داشتیم یعنی علاوه بر مدخل‌ها هم آدرس‌ها در اختیارمان بود و هم به صورت تفکیک شده جای متن‌ها مشخص شده بود.
وی خاطرنشان کرد: یکی از این فرهنگ‌نامه‌ها و اولین فرهنگنامه مرکز که از کارهای فاخر مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی بشمار می‌آید و در نمایشگاه هم مورد عنایت مقام معظم رهبری قرار گرفت، «فرهنگنامه اصول فقه» است که در روز سوم نمایشگاه، تیراژ اول آن به اتمام رسید.
رییس مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی ادامه داد: این فرهنگنامه شامل6هزار مدخل است که3هزار مدخل از آن، مدخل اصلی است و بقیه مدخل‌های ارجاعی را تشکیل می‌دهند.
وی تصریح کرد: فعالیت بعدی مجموعه که برای کاربردی شدن اصطلاحنامهها لازم و ضروری است «نمایه سازی» است و تا کنون در اصول فقه، علوم قرآنی، کلام اسلامی، منابع هسته، شناسایی و نمایه سازی شده است.
حجت الاسلام یعقوب نژاد در پایان خاطرنشان کرد: یکی دیگر از فعالیتهای مرکز، «فهرست‌نویسی الکترونیکی» کتاب‌هاست به این صورت که تمام اطلاعات موجود در کتاب به صورت الکترونیکی وارد سیستم می‌شود.
